Cách đây 5 năm đổ lại, trên mạng xã hội xuất hiện rất nhiều các trào lưu hỏi đáp ẩn danh tạo nhiều hứng thú cho người tham gia. Thời của Confession, Ask.fm và Sarahah đã qua đi, giờ sportlight chiếm sóng trên mọi mặt trận phải là của Questions.

Có thể bạn quan tâm?

• Rocker Nguyễn khẳng định sẽ không bao giờ trở lại showbiz Việt
• Học trò Lam Trường lấy trọn cảm xúc của khán giả khi hát nhạc Phan Mạnh Quỳnh

Kể từ khi thời đại số phát triển, cụm từ "cứ hỏi Google" đã trở thành cụm từ quen thuộc với bất kì người sử dụng Internet nào. Ăn gì hỏi Google, đi đâu hỏi Google, làm sao để làm lành với người yêu cũng... hỏi Google nốt. Từ khi xuất hiện các trang mạng xã hội, trào lưu đặt câu hỏi được tích hợp trong các trang này dường như đã giải quyết được rất nhiều rắc rối, thắc mắc của cư dân mạng khi Google "bó tay".

Đầu tiên phải kể đến người anh cả Confession. Mặc dù đã xuất hiện tại Mỹ vào năm 2011 nhưng mãi đến năm 2013, trào lưu Confession nổi lên như một hiện tượng ở Việt Nam. Confession dịch trong tiếng anh có nghĩa là thú nhận hay bày tỏ điều mình muốn nói. Đây được xem là cách để nói lên những gì người viết muốn nói, muốn làm. Thời gian đó, Confession thường được các trường học "chọn mặt gửi vàng" thay cho hòm thư góp ý. Confession dễ dàng chia sẻ, không lo bị tiết lộ danh tính, nhiều người có thể cùng đọc và cùng nhau bình luận, nhưng trên hết là đây là 1 trào lưu mới giúp thu hẹp khoảng cách của học sinh và nhà trường.

Thời điểm đó, các trang Confession của các trường Đại học và trung học phổ thông như Ngoại Thương, Bách Khoa, Nhân Văn, Amsterdam, là những cái tên hot nhất không chỉ những học sinh, sinh viên của trường biết tới mà còn thu hút rất nhiều khán giả đến từ nhiều trường khác nhau. 

Ưu điểm của Confession là khi bạn có điều không vui, những điều thầm kín không muốn ai biết, bạn có thể chia sẻ với mọi người một cách bí mật. Điểm đặc biệt hơn nữa đó chính là tính cộng đồng của nó, bởi vì một cái đầu sẽ không bao giờ sáng suốt bằng cả một tập thể, vấn đề có thể là rắc rối của bạn nhưng sẽ là đơn giản với rất nhiều người khác. 

NEU với "một rừng" những câu chuyện đầy drama

Hiện tại Confession vẫn còn được sử dụng, những cái tên như Rmit, NEU và Nhân Văn Confession là các trang Confession "đại thụ". Bên ngoài chuyện học tập, bạn bè, mọi người còn có thể tìm thấy được tình yêu thông qua Confession. Nếu như NEU nổi tiếng với các câu chuyện đầy drama và éo le như phim Hàn Quốc thì Rmit lại nổi danh với những lời đáp trả chất ngất của sinh viên trường khi bị outsider dè bỉu trình độ học vấn cũng như cách xài tiền ở Rmit. 

Trong khi đó Rmit lại đầy những nhân vật "trường ngoài" vào confession để tìm người yêu học Rmit

Hoặc là màn "khoe của" của richkids trong trường

Một năm sau đó, trang Ask.fm được sinh ra và được cộng đồng mạng đón nhận nhiệt tình. Không còn phải xử lý nhiều khâu mệt mỏi như Confession, Ask.fm giúp chủ nhân của nó trả lời nhanh gọn và share thẳng lên Facebook. Các câu hỏi trên Ask.fm không chỉ tập trung vào những câu hỏi cá nhân hay những lời thổ lộ, mà chúng vô cùng đa dạng, từ hỏi về chuyện tình cảm cho đến chuyện công việc Ngoài ra chúng ta còn có thể đi dạo quanh các trang Ask của nhiều người khác để hỏi và làm quen lẫn nhau. Đặc biệt, những câu hỏi trên Ask.fm đều được bảo mật danh tính tuyệt đối, tuy nhiên người dùng vẫn có thể chọn lựa việc người nhận câu hỏi có thể để chế độ “nặc danh” hoặc “không nặc danh” dành cho người hỏi. Nhiều người dùng cũng đã trở nên nổi tiếng vì nhận được rất nhiều câu hỏi cũng như lượt follow đến từ trang này. 

Tiến bộ hơn so với Confession, Ask.fm có ứng dụng riêng giúp người nhận biết được mình nhận được bao nhiêu câu hỏi và trả lời trực tiếp từng câu chứ không còn phải cập nhập liên tục như trên Confession nữa. Ngoài ra, ứng dụng Ask.fm còn có thể đổi ảnh đại diện và liên kết không chỉ với Facebook mà còn có thể liên kết với Twitter, Tumblr,... Có thể nói, Ask.fm chính là bản cập nhập hoàn hảo nhất của Confession.

Năm 2017 Ả Rập Saudi đã cho ra mắt một ứng dụng mang tên Sarahah, theo nhà phát hành mô tả "Sarahah giúp mọi người tự phát triển bằng cách nhận những phản hồi ẩn danh có tính xây dựng”. Ban đầu, Sarahah bắt đầu như một trang web dành cho nhân viên có nguyện vọng gửi những phản hồi trung thực và nặc danh cho nhà tuyển dụng của họ. Sau một số thành công ở các quốc gia nói tiếng Ả Rập, nhà phát hành đã đưa ra bản tiếng Anh và ứng dụng mới này đã nhanh chóng được nhiều thanh thiếu niên trên toàn thế giới hưởng ứng.

Tuy nhiên, khi về đến Việt Nam Sarahah lại trở thành phiên bản "gọn nhẹ" hơn của Ask.fm. Người dùng chụp màn hình câu hỏi và trả lời thẳng lên trên tấm ảnh đó rồi chia sẻ công khai trên facebook cá nhân. Tuy nhiên, kể từ khi mọi người bắt đầu "chuyển nhà" và "sống" trên Instagram nhiều hơn so với việc dành thời gian cho Facebook thì Sarahah mới thật sự bùng nổ. Cũng như trên Facebook, người dùng chia sẻ những câu hỏi trên Sarahah, trả lời trực tiếp và rồi up lên Story. Cái hay ở chỗ, Story là một dạng nhật ký ảnh chỉ tồn tại 24h đồng hồ nên mọi người có thể cập nhập, chia sẻ trạng thái không giới hạn. Vì vậy khi chia sẻ câu hỏi của Sarahah lên Story nó sẽ tự động mất đi sau một ngày mà chúng ta không cần phải xóa.

Cuối cùng, nhìn thấy tiềm năm to lớn của các ứng dụng hỏi đáp trên, nhà phát hành của Instagram đã nhanh chóng cập nhập tính năng này vào ứng dụng của mình. Tính năng này nằm ở sticker mới có tên gọi Questions trong phần chỉnh sửa Story. Ở đây, nó sẽ làm nhiệm vụ cho phép bạn bè theo dõi Story của bạn được phép gửi câu hỏi tùy thích để chủ nhân nhận được. Danh tính của người đặt câu hỏi sẽ chỉ hiện lên với người được hỏi. Người được hỏi sẽ chọn cách câu hỏi tùy thích để trả lời và share trực tiếp lên Story, danh tính người đặt câu hỏi sẽ không bị tiết lộ ra bên ngoài và hoàn toàn được bảo mật. Những update này sẽ là công cụ để xúc tiến mọi người trò chuyện cùng nhau dễ dàng, ngẫu hứng.

Questions đã chiếm ngôi của Sarahah hoàn toàn và trở thành một trong những trào lưu hot nhất cộng đồng mạng hiện nay. Nhanh chóng bắt kịp xu hướng, những nghệ sĩ Việt cũng tham gia và tranh thủ tương tác với fans của mình. Một trong những nghệ sĩ "nổi danh" nhờ Questions có thể kể đến người mẫu Quang Đại. Với chuyên mục tâm sự tuổi dậy thì ngay trên chính Instagram Story của mình bằng Questions, Quang Đại đã để lại vô vàn những lời khuyên mặn mà khiến người hâm mộ phải cười bò.

Những trào lưu này thường tạo nên những làn gió mới cho giới trẻ, giúp mọi người xích lại gần nhau hơn cũng như dễ dàng giãi bày, tâm sự với người lạ. Đôi khi, chính chúng ta còn có thể trở thành "chuyên viên tư vấn tâm lý tuổi dậy thì" bất đắc dĩ cho những người xung quanh.

Tuy nhiên, cái gì cũng có những mặt xấu và tác hại riêng của nó. Những lời chia sẻ trên các ứng dụng này là ảo nhưng tác hại của chúng đến đời sống thật lại để lại nhiều hậu quả khôn lường. Nhiều người đã bị body shaming, gửi bomb thư nặc danh để đe dọa, miệt thị hoặc đùa giỡn quá trớn với chủ nhân của những tài khoản này. Kể cả Confession, Ask, Sarahah hay thậm chí mới nhất là Questions cũng tồn tại không ít những lời chia sẻ tiêu cực cũng như đã làm rất nhiều người tổn thương từ những lời nói ấy. 

Vậy nên mong những người sử dụng hãy suy nghĩ thật kĩ trước khi đưa ra quyết định, chọn lựa những nơi tin tưởng để sẻ chia cũng như đặt ra những câu hỏi, trả lời mang tính tích cực và xây dựng. Đừng biến nỗi niềm của người khác thành trò đùa và hơn hết nữa là hãy giữ cho những trang Hỏi - Đáp trở thành một trào lưu đẹp trên mạng xã hội.

 Alex/ Theo Văn Nghệ