Lê Minh Phong sinh năm 1985 tại Hà Tĩnh, hiện đang sống và làm việc tại Huế, là một họa sĩ tự học. Trước khi xuất hiện những bức tranh đầu tiên vào khoảng 2010, Lê Minh Phong đã khẳng định mình qua văn thơ, là một người học văn chương, có trình độ thạc sĩ. Tác phẩm văn thơ và phê bình của anh đã xuất hiện nhiều nơi, báo chí trung ương và địa phương, các website, diễn đàn. 

Có thể bạn quan tâm: 

• “Siêu lừa gặp siêu lầy” hứa hẹn là bộ phim hài lầy lội nhất mùa Tết 2023
• Mỹ Anh và Quốc Tít cực kỳ ăn ý về sở thích, tái hiện vũ điệu “lật đật” trong “Mỗi khi anh nhìn em”

Hơn 10 năm qua, Lê Minh Phong song hành giữa văn chương, hội họa và điêu khắc. Anh đã có hai triển lãm cá nhân là Bên trong (2015) và Nối tiếp (2018) tại Trung tâm văn hóa Pháp (Huế). Đã tham gia các triển lãm nhóm tại Đại sứ quán Đan Mạch (Hà Nội, 2014), tại Trung tâm văn hóa Huế (2017), tại Sài Gòn (2019)… 

“Tôi không dám nhận bản thân giỏi vẽ và giỏi viết, nhưng tôi dám khẳng định suốt thời gian dài vừa qua, tôi đã thực hành liên tục với số lượng lớn các tác phẩm trên cả hai lĩnh vực. Mỗi lĩnh vực, tôi nỗ lực tìm kiếm những bút pháp khác nhau và cách thức khác nhau để chuyển tải trọn vẹn tư tưởng của mình.

Tôi không được sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, tôi không rõ đó là may mắn hay bất hạnh nhưng từ nhỏ, tôi đã nhận thấy rằng mỗi thành viên trong gia đình mình đều có một số phận khác nhau, mỗi số phận ấy đều có những câu chuyện để kể. Việc của tôi là phải học cách kể cho đúng về những câu chuyện ấy. Cuộc mưu sinh thuở ấy nghiễm nhiên đi vào tiềm thức của tôi, cấu nên những giấc mơ trong tôi, đôi khi là những giấc mơ bé mọn, cũng có khi đó là những giấc mơ đáng tự hào” - Lê Minh Phong nói.

Với Lê Minh Phong, văn chương là nơi để giải phóng những u uẩn trong mình. Anh thường ngồi hàng giờ liền trong bóng tối để nghe tiếng thì thầm của đêm và rồi viết về những tiếng thì thầm ấy. Với anh, nghệ thuật khởi đi từ bi kịch, ít nhất cũng là trong trường hợp của chính bản thân mình. "Mô phỏng hiện thực không phải là lựa chọn của tôi, nghệ thuật dù là trừu tượng, siêu thực, phi lý hay huyền ảo... chúng không thể đến từ hư vô, chúng phải bắt đầu bằng một cái gì đấy hữu hình. Thế giới của tôi cũng vậy, là thế giới của dự phóng, của những khả thể hư cấu, người ta gần như thấy trong các sáng tác của tôi, hiện thực chỉ là cái cớ, cái khởi đi cho một thế giới khác" - Lê Minh Phong cho biết. 

Còn về hội họa, Lê Minh Phong từng chia sẻ: “Với tôi, đau khổ là nơi nghệ thuật khởi đi, đau khổ là bản mệnh của nghệ thuật. Ai chọn lộ trình trong đêm đen, ai biết cách rút tỉa năng lượng từ đêm đen thăm thẳm, kẻ ấy sẽ có được những cách nhìn khác biệt, kẻ ấy sẽ tìm được suối nguồn của mình. Lịch sử đã chứng minh, rất nhiều bậc thầy nghệ thuật đã lấy đau khổ làm căn nền cho mọi gửi gắm với đời và nghệ thuật của họ trở thành nguồn cảm hứng cho những người cùng thời và những người tới sau”.

Giải thích ý niệm về thiên di trong triển lãm cá nhân lần thứ 3, Lê Minh Phong cho biết: “Tôi đã cùng lúc làm những cuộc chuyển dời khác nhau. Có những cuộc chuyển dời thuần về mặt địa lý, có những cuộc chuyển dời đến từ sự lay động trong tâm thức, và có những cuộc chuyển dời đến từ sự tác động của tha nhân. Tất cả đều là những cuộc chuyển dời, biến thiên không thể cự tuyệt.

Thiên di cũng chính là những cuộc chuyển dời của chính tôi trong ngôn ngữ nghệ thuật, trong cách tôi nhìn và phản ánh số phận con người thông qua mỗi tác phẩm. Con người trong thế giới nghệ thuật của tôi không tĩnh tại. Họ luôn dời đi trong sự vẫy gọi của những miền đất hứa”.

Nhà nghiên cứu Phạm Minh Quân nhận định: “Trong tranh của Lê Minh Phong, thế giới thực hoặc cụ thể là hình tượng con người duy thực đã không còn là tham chiếu chính được nhấn mạnh. Cái anh đào sâu vun xới là những cơ thể nghịch dị, những ảnh tượng phóng chiếu một thế giới tiềm thức, trên quang cảnh cánh đồng siêu thực. Những ẩn dụ, ngụ ngôn về ám ảnh và thương tổn được người xem nhận diện trong tranh của Phong, thực chất, là sự đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu của những linh hồn đọa lạc đồng điệu. Nghệ thuật là thứ băng qua mọi giả tạm và trá ngụy, mở khóa căn buồng tối trong tiềm thức mỗi con người”. 

Từ đầu năm 2019, Lê Minh Phong bắt đầu vẽ ít hơn để dành thời gian thử nghiệm điêu khắc gỗ. Với một nghệ sĩ, họ cần rất nhiều thứ như tài năng, lòng kiên trì, sự chấp nhận tự hủy,… Nhưng đầu tiên, họ cần giữ được niềm cảm hứng. Cũng như văn chương và hội họa, cảm hứng với điêu khắc của Lê Minh Phong cũng khởi nguồn từ tham vọng tìm thấy suối nguồn thực sự của mình.

Triển lãm cá nhân Thiên di của hoạ sĩ Lê Minh Phong diễn ra từ 2/12 đến 18/12/2022 tại HAKIO - Let’s Art (38 Trần Cao Vân, Q.3, TP.HCM) với hơn 50 tranh được trưng bày.

Phương Nam/Theo Văn Nghệ